Homo Innovatus
Homo Innovatus zit in iedereen. Soms wordt Homo Innovatus verwaarloosd, omdat we ook graag gebruik maken van Homo “Auto-Pilot” in ons bestaan. Het is prettig om in vaste patronen onze dagelijkse werkzaamheden uit te voeren. Maar gedragsverandering is mogelijk en snel ook. Binnen twee maanden is ca. 90% van alle gemeenten in Nederland online aan het werk. Gemeenteraden vergaderen online en rechtbanken houden online zittingen.

Thuis en flexibel werken ook post corona
Het kabinet adviseert ‘zet blijvend in op thuis werken’. Aan het duurzame mobiliteitsinitiatief www.andersreizen.nu doen nu al meer dan 500.000 werknemers van grote bedrijven mee zoals Shell, Unilever en ABN Amro. Ook provincies doen mee en naar verwachting gaan gemeenten hier ook aanhaken. Naast de ontlasting van het OV en minder files heeft deze (gedrags) verandering ook een positief milieu en economisch effect. Post corona zullen we deels terugvallen in oude gewoonten maar zoals het er nu uit ziet wordt thuis werken en dus ook online participatie met collega’s, bedrijfsleven en bewoners ‘het (duurzame) nieuwe normaal’ Dit betekent minder reizen. De vaste werkplek verandert, zowel in m2 als de inrichting daarvan en we gaan naar meer flexplekken dicht bij huis. Dit is een goede eerste stap in het reduceren van de CO2 – uitstoot. Daarnaast betaalt de werkgever zodoende minder huur en ook de kosten van woon-werk verkeer dalen. Voor de werknemers betekent dit flexibele werktijden afgewisseld met thuiswerken. Nooit meer in de file en niet meer per se om 9.00 op kantoor. Dit zorgt voor meer werkgeluk. Kortom de WIN – WIN – WIN.

49% CO2 – reductie in 2030; de voorbeeldfunctie
Hoe zit dat met Duurzaamheid bij gemeenten? (Post) corona is HET moment om door te pakken met de thema’s op duurzaamheid. Daarbij begint met de het geven van het goede voorbeeld en reductie van de CO2 – uitstoot van de eigen organisatie. Maar hoe zorg je voor voldoende draagvlak? Hoe haal je ideeën op uit je organisatie? Hoe zorg je ervoor dat de team gedachte overeind blijft? Is het mogelijk om enthousiast en vol positieve energie op afstand met elkaar te brainstormen? We hebben proefondervindelijk ontdekt dat het mogelijk is. De innovatie zat hem niet in de nieuwe ideeën, maar juist in de manier waarop we met elkaar zijn gaan samenwerken. In onderstaande casus geven we onze bevindingen weer. 

CO2 reductie en online participatie
Voor een middelgrote gemeente in Nederland zijn we gestart met de volgende opdracht:

Inzichtelijk maken van de CO2-voetafdruk en het opstellen van een CO2 reductieplan van de organisatie aan de hand van de CO2-Prestatieladder

De vragen die bij deze opdracht horen zijn; Wat is mijn huidige situatie? Waar kan ik impact maken? Hoe ga ik dit samen met de organisatie realiseren? Om direct draagvlak te creëren is het belangrijk om samen met de organisatie en haar werknemers dit plan te maken. Hierbij is effectieve communicatie en actieve participatie cruciaal voor een succesvolle uitkomst. Dat betekent normaal gesproken dat je ‘de boer op gaat’. Veel overleggen, workshops en teammeetings houden om te luisteren, te discussiëren en ideeën uit de organisatie op te halen.  Maar hoe doe je dat als iedereen thuis zit te werken? Met alleen ZOOM en MS TEAMS kom je er niet. Hiermee kun je goed het gesprek voeren, maar creatief bezig zijn, elkaar inspireren en enthousiasmeren is moeilijk.

In een zoektocht naar alternatieven hebben we een online tool (MIRO) gevonden die vergelijkbaar is met het traditionele ‘post-its’ plakken op een ‘flip-over’ bord. Het klikken, opschrijven en plakken van ‘digitale post-its’ was zo gebruiksvriendelijk dat dit het houden van een fysieke meeting overbodig maakt. Deelnemers kunnen aanvullingen en feedback geven en met elkaar in gesprek gaan. Bovendien is het eenvoudig zogenaamde ‘energizers’ in de discussie in te brengen: een korte motivatie toespraak van de wethouder en een inspiratiefilmpje zijn binnen no-time toegevoegd. Natuurlijk heeft een dergelijke opzet ook nadelen: emotie en non-verbale communicatie is moeilijker over te brengen. Ook vraagt het gebruik van een online tool bepaalde digitale basisvaardigheid (klikken en slepen) en is een redelijke internetverbinding onderdeel van het succes. Toch vond de overgrote meerderheid van de deelnemers de voordelen groter dan de genoemde nadelen.

Inspraak en Participatie
De meeste deelnemers waren enthousiast en vinden de interactieve, spelende manier van samenwerking op afstand van toegevoegde waarde. We hebben ook meer ideeën in een kortere tijd met elkaar hebben kunnen delen en ook de introvertere collega heeft in alle rust zijn ideeën kunnen geven. Bovendien denken we dat deze praktische manier van samenwerken ook bruikbaar is voor online burger participatietrajecten over een breder scala van onderwerpen zoals het opstellen van de warmtevisie.
In het ‘duurzame nieuwe normaal’ is het niet meer noodzakelijk dat we fysiek bij elkaar komen maar het is ook mogelijk om op afstand een actieve bijdrage te leveren. Uiteraard blijft fysiek met elkaar in gesprek gaan belangrijk, maar wij zijn overtuigd dat een combinatie van beide leidt tot een hogere participatiegraad waarbij meer mensen hun inbreng en creativiteit kunnen delen. Zo blijven we onze innerlijke Homo Innovatus voeden en is het ook nog goed voor het klimaat.

 

Vragen of geïnteresseerd in deze aanpak? Neem contact op met Bas van Lier, duurzaamheidsversneller bij Bureau2030 via b.vanlier@bureau2030.nl